piątek, 07 sierpień 2015 11:54

Czym są gwiazdy zmienne

Napisał

Ugem 2

Gwiazda zmienna U Geminorum w maksimum (lewo) i w swoim minimum (prawo)

Gwiazda zmienna to gwiazda, która zmienia swoją jasność. Sprawa wydaje się banalnie prosta, ale ktoś, kto choć trochę słyszał o ewolucji gwiazd może powiedzieć, że przy takiej definicji każda gwiazda jest zmienną, bo wkraczając w kolejne etapy życia przechodzi ona zmiany właściwości fizycznych, w tym jasności. Nam chodzi jednak o innego rodzaju zmiany, … takie, które następują w wymiernym dla życia ludzkiego czasie i które zachodzą niejako na naszych oczach. Czy jest to możliwe?

Jeśli spoglądaliście kiedykolwiek na rozgwieżdżone niebo, zapewne wydawało Wam się, że każdego pogodnego wieczora gwiazdy są zawsze takie same i niezmienne (pomijając migotanie powodowane scyntylacją ziemską). Ale tak nie jest, bo wiele z nich zmienia swoją jasność i praktycznie w każdej chwili dochodzi do wariacji z udziałem wielu z nich. Zmiany te mogą zachodzić w sposób regularny lub nieregularny, w przeciągu kilku minut lub wielu lat, a ich amplituda może wahać się od tysięcznych części magnitudo, aż do kilkunastu magnitudo. Stoją za nimi różne przyczyny, począwszy od fizycznych procesów wewnątrz samej gwiazdy (takich jak pulsacje, erupcje, gwałtowne wybuchy), a skończywszy na czynnikach zewnętrznych (wzajemne zakrycia składników układów wielokrotnych czy zaplamienia powierzchni).

Obecnie znanych jest ponad 150 000 gwiazd zmiennych, a tysiące innych podejrzewanych jest o zmienność, jednak wymaga to potwierdzenia obserwacyjnego. Nawet nasze Słońce jest gwiazdą zmienną, a zmiany te powiązane są z 11-letnim cyklem aktywności słonecznej.

Aby usystematyzować wiedzę na temat tego rodzaju obiektów  stworzono ich klasyfikację opartą na źródłach i przyczynach tych zmian. Obecnie gwiazdy zmienne dzieli się na dwie główne kategorie: zmienne z przyczyn wewnętrznych oraz zmienne z przyczyn zewnętrznych. Bardziej dogłębne omówienie tej klasyfikacji przedstawiamy w osobnym dziale tutaj.

Poniżej przedstawiono animowaną artystyczną wizję gwiazdy zmiennej (http://www.spacetelescope.org/videos/heic1323j/)

 

Czytany 10540 razy Ostatnio zmieniany sobota, 19 listopad 2016 10:56

Skomentuj

kalkulatory

baner GCVSbaza ptma baner pod

Warto przeczytać

"Historia obserwacji gwiazd zmiennych"
Biuletyn nr 26 (4/2016)

"Obserwacje pochodni fotosferycznych
w świetle białym – morfologia
oraz pomiar nasilenia"
Biuletyn nr 22 (4/2015)

"Klasyfikacja grup plam słonecznych
wg McIntosha"
Biuletyn nr 21 (3/2015)

"Grupy, plamy, cienie i półcienie"
Biuletyn nr 20 (2/2015)

"Podstawowe indeksy aktywności słonecznej. Liczba Wolfa (R) oraz Classification Values (CV)"
Biuletyn nr 19 (1/2015)

"Utrata masy – jej wpływ na ewolucję i los bardzo masywnych gwiazd"
Biuletyn nr 18,19,20 (4/2014-2/2015)

"Amatorska próba stworzenia modelu wybuchów supernowych na podstawie własnych obserwacji astronomicznych"
Biuletyn nr 12 (2/2013)

"Klasyfikacja i nazewnictwo protuberancji"
Biuletyn nr 11 (1/2013)

"Amatorska fotometria CCD w praktyce
+ egzoplanety metodą tranzytową"
Biuletyn nr 8 (2/2012)

"O długości ekspozycji i ilości zdjęć 
w astrofotografii słów kilka"
Biuletyn nr 7 (1/2012)

"Krótki przepis na rozpoczęcie znajomości
z amatorską fotometrią gwiazd zmiennych"
Biuletyn nr 7 (1/2012)

"Jak zabrać się za fotometrię CCD
gwiazd zmiennych"
Biuletyn nr 6 (4/2011)

"Wyznaczanie współrzędnych heliograficznych plam słonecznych"
Biuletyn nr 4 (2/2011)